Narodowe Siły Zbrojne, NSZ - hańba polskiej ziemi.

NSZ była organizacją o charakterze wojskowym, przeniknięta ideologią skrajnie nacjonalistyczną i faszystowską; powstała we wrześniu 1942 roku z połączenia Związku Jaszczurczego i części Narodowej Organizacji Wojskowej. Kierownictwo polityczne organizacji (Tymczasowa Rada Polityczna) sprawowali ludzie wywodzący się z Obozu Narodowo - Radykalnego, będącego najbardziej skrajnym prawicowym nurtem politycznym okresu przedwojennego.
Kierowcnictwo wojskowe nosiło nazwę Dowództwa Głównego. Kolejnymi dowódcami byli kolejno: płk. I. Oziewicz ps. "Czesław", T. Kurcjusz ps. "Żegota", T. Jastrzębski ps. "Powała", S. Nakoniecznikoff-Klukowski ps. "Kmicic", Z. Broniewski ps. "Bogucki".
Organy prasowe: "Szaniec", "Agencja", "Narodowa Agencja Prasowa".

Płyta pamiątkowa NSZ doceniona przez mieszkańców Lublina

Narodowe Siły Zbrojne koncentrowały swą działalność głównie na walce z obozem lewicy. Organizowane od połowy 1943 roku w okręgach NSZ oddziały tzw. Akcji Specjalnej (AS) dokonały wielu mordów na działaczach i sympatykach PPR oraz partyzantach GL i AL, głównie w Lubelskiem i Kieleckiem (min. pod Borowem, w gajówce Puszcza w pow. Opoczno, w Pardołowie w pow. Końskie); mordów dokonywano również na radykalnych ludowcach i jeńcach radzieckich. dlatego też NSZ, zwłaszcza oddziały AS, były tolerowane, niekiedy wspomagane przez okupanta hitlerowskiego; np. oddziały "Toma" (H. Jung vel J. Augustyniak) i "Żbika" (W. Kołaciński) w Kieleckiem miały powiązania z gestapo, w Częstochowie dysponowały za wiedzą gestapo własnym budynkiem -"więzieniem", gdzie torturowano i mordowano komunistów. Tylko niektóre oddziały miały starcia zbrojne z okupantem. Na umowie umowy scaleniowej , podpisanej 7 marca 1944 roku między Komendą Główną AK a Dowództwem Głównym NSZ, część organizacji wcielono do AK. W 1944 roku w Kieleckiem skoncentrowano oddziały NSZ i sformowano 11 sierpnia Brygadę Świętokrzyską; składała się ona z 202 i 204 pułku NSZ (ogółem ok 2000 ludzi, dca A Szacki - Dąbrowski ps. "Bohun", szef sztabu L. Zdanowicz ps. "Ząb"); operowała w środkowej i zachodniej części woj. kieleckiego w południowo-wschodniej części woj. łódzkiego i północnej części woj. krakowskiego. Rejony postoju i droga przemarszu brygady "Bohuna" znaczone były krwawymi zbrodniami na działączach i sympatykach PPR, na partyzantach AL, BCh i radzieckich (min. mord pod Rząbcem). Ukrywana początkowo współpraca dowództwa NSZ z hitlerowcami przybrała w końcowym okresie okupacji jawne formy.
W styczniu 1945 roku, kiedy rozpoczęła się ofensywa radziecka, brygada z pomocą niemieckich oficerów łącznikowych wycofałą się na terytorium III Rzeszy. Z jej składu wydzielono tam kilkudziesięcio osobową grupę, którą po przeszkoleniu przez istruktorów Abwehry przerzucono na ziemie polskie z zadaniem prowadzenia działalności szpiegowsko-dywersyjnej. W maju 1945 , gdy do miejsca postoju brygady (na wschód od Pilzna) zbliżały się oddziały 5 KA amer., uderzyła ona na jednostkę niemiecką, wskutek czego została uznana przez Amerykanów za oddział walczący z hitlerowcami. Po zakończeniu działań wojennych pozostała w amerykańskiej strefie okupacyjnej Niemiec i była wkorzystywana przy formowaniu w Ratyzbonie I grupy kampanii wartowniczych. Część oddziałów NSZ, które pozostały w wyzwolonym kraju, nadal działała w podziemiu i aż do ich likwidacji kontynuowałą walkę zbrojną i dywersję przeciwko władzy ludowej.